Меѓународниот суд на правдата нареди Азербејџан да стави крај на блокадата на патот во Нагорно Карабах

На 22 февруари 2023 година, Меѓународниот суд на правдата (МСП), главниот судски орган на Обединетите нации, нареди привремени мерки за да се осигура дека Азербејџан ќе стави крај на блокадата на коридорот Лачин. Во наредбата, која има обврзувачки ефект, се наведува дека Република Азербејџан, во очекување на конечната одлука во случајот и во согласност со нејзините обврски од Меѓународната конвенција за елиминација на сите форми на расна дискриминација (ЦЕРД), ќе ги преземе сите мерки му стои на располагање да обезбеди непречено движење на лица, возила и товар по Коридорот Лачин во двете насоки.

Коридорот Лачин е блокиран од азербејџански демонстранти од 12 декември 2022 година, протестирајќи поради прашањето за наводно нелегално ископување природни ресурси во Нагорно-Карабах. Протестот, блокирајќи го коридорот Лачин, го стопираше нормалното движење на луѓе и стоки во или надвор од енклавата, вклучувајќи храна, гориво и медицински материјали, што резултираше со недостиг на производи во енклавата.

На 28 декември 2022 година, Ерменија, во постоечки случај пред МСП, поднесе ново барање за укажување на привремени мерки. Во барањето, Ерменија наведува дека, на 12 декември 2022 година, Азербејџан „оркестрирал блокада на единствениот пат што ги поврзува 120,000 етнички Ерменци во Нагорно-Карабах со надворешниот свет“. Ерменија побара неколку привремени мерки за решавање на оваа ситуација и враќање на пристапот до Нагорно-Карабах.

При објаснувањето на својата одлука за привремените мерки, МСП потврди дека барем некои од правата што ги бара Ерменија според ЦЕРД се веродостојни. Понатаму утврди дека постои врска помеѓу бараната мерка и веродостојните права што Ерменија се обидува да ги заштити. МСП посочи дека „голем број на последици произлегоа од [блокирањето на Коридорот Лачин] и дека влијанието врз погодените опстојува до овој датум. Информациите со кои располага Судот укажуваат дека прекинот на коридорот Лачин го попречил префрлањето на лица од ерменско национално или етничко потекло хоспитализирани во Нагорно-Карабах во медицински установи во Ерменија за итна медицинска помош“. МСП понатаму наведе дека достапните докази укажуваат на „пречки за увозот во Нагорно-Карабах на основни стоки, што предизвикува недостиг на храна, лекови и други медицински материјали кои спасуваат живот“. МСП утврди дека ова може да има сериозно штетно влијание врз здравјето и животите на поединците.

МСП заклучи дека „наводното непочитување на правата што Судот ги смета за веродостојни може да доведе до непоправливи последици за тие права и дека постои итност, во смисла дека постои реален и непосреден ризик дека ќе бидат предизвикани непоправливи предрасуди пред Судот да направи конечна одлука во случајот“. Како резултат на тоа, МСП му нареди на Азербејџан, во очекување на конечната одлука во случајот и во согласност со неговите обврски од ЦЕРД, да ги преземе сите мерки што му се на располагање за да обезбеди непречено движење на лица, возила и товар по коридорот Лачин во двете насоки.

Се уште не е јасно дали Азербејџан ќе ја следи наредбата. Меѓутоа, иако наредбата е обврзувачка, МСП нема начин да ја спроведе.